W projekcie WARSTWY studentki i studenci zmierzyli się z historią żydowskich mieszkańców Łodzi, reinterpretując świadectwa ocalałych z Zagłady. Ich prace nie rekonstruują przeszłości wprost – tworzą raczej przestrzenie dialogu między wspomnieniami a współczesną topografią miasta, odsłaniając to, co ukryte pod warstwą teraźniejszości.
Twórcy sięgnęli do archiwalnych nagrań wywiadów z ocalałymi, zarejestrowanych w latach 90. przez łódzkiego dziennikarza i pisarza Pawła Spodenkiewicza. Wybierali miejsca, które poruszyły ich szczególnie – codzienne przestrzenie, takie jak mieszkanie, biblioteka, sklep czy szkoła, ale też miejsca o silnym ładunku symbolicznym: cmentarz, więzienie, łaźnię rytualną. Ich artystyczne interwencje – instalacje multimedialne, prace dźwiękowe, działania w przestrzeni publicznej – przywracają pamięć dawnych mieszkańców, czyniąc z niej żywy, krytyczny element współczesnego krajobrazu miasta.
W projekcie udział wzięli: Agnieszka Chojnacka, Borys Górski, Piotr Kusiak, Anna Ligęza, Anna Nowak, Mikołaj Nowosad.
Opieka merytoryczna: prof. Artur Chrzanowski, dr Adam Sitarek
Produkcja: Magdalena Kamińska
Projekt graficzny: Polkadot Studio Graficzne
Organizatorzy i partnerzy
Organizatorem wydarzenia jest Centrum Badań Żydowskich im. Filipa Friedmana Uniwersytetu Łódzkiego – jednostka naukowa działająca przy Wydziale Filozoficzno-Historycznym UŁ, prowadząca badania nad historią Żydów w Polsce, zwłaszcza w regionie łódzkim. Centrum realizuje projekty naukowe, edukacyjne i kulturalne, a także opiekuje się zasobami archiwalnymi i oral history dotyczącymi społeczności żydowskiej Łodzi. Patronem Centrum jest Filip Friedman – wybitny historyk, ocalały z Zagłady, autor fundamentalnych opracowań o dziejach Żydów polskich.
Partnerami wystawy są: Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi oraz Centrum Dialogu im. Marka Edelmana.
Projekt realizowany jest w ramach programu „Topografia pamięci. Mapowanie żydowskiej Łodzi”, finansowanego przez Stiftung EVZ (Fundację „Erinnerung, Verantwortung und Zukunft”).
Wystawa „Warstwy. Topografia pamięci” to zaproszenie do wspólnego odkrywania śladów przeszłości w tkance współczesnej Łodzi – miasta, którego żydowska historia pozostaje jednym z jego najważniejszych, choć często ukrytych wymiarów.
